کد مطلب:27153 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:24

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

در حكومت اسلامي مصلحت جامعه مقدم است يا شرع ؟ ملاك تشخيص باكيست ؟ يا چه كساني است ؟

سؤال در شرائطي درست مي نمايد كه دوئيت وانفكاكي ميان مصالح جامعه وقوانين شرع وجود داشته باشد ، واما اگر يكي جزء ذاتيات ديگري محسوب شود آنگاه انفكاكي متصور نيست تا تقدم وتاخر در مصلحت مورد بحث باشد . همانطور كه شوري خاصيت ذاتي نمك محسوب مي شود وانفكاكي براي ايندو وجود ندارد تا تعارضي تصور شده و پرسيده شود كداميك بايد مقدم گردد ؟ شوري يانمك ؟

حفظ مصالح اسلام واجتماع جزءخواص ذاتي قوانين شرع است وقابل تفكيك نمي باشند.اگر مراد سؤال كننده محترم از تقدم مصالح اجتماع مصالح مادي نسبت به مصالح معنوي باشد پاسخ به بيان استاد ارجمند آيت الله مصباح يزدي اينگونه است (( ... پيشوايان اسلام سلام الله عليهم اجمعين فرموده اند : (( اجعل مالك دون نفسك واجعل نفسك دون دينك )) اگر جانت در معرض خطر هست ،مالت را فداي جانت كن . اگر خطر داير شد بين مال وجان ، مال را فداي جان كن امااگر امر داير شد بين جان ودين :زنده ماندن با كفر يا كشته شدن با ايمان ،كدام را انتخاب كنيم ؟((اجعل دينك دون نفسك))،جانت راسپر دينت كن اگر چه كشته شوي ضررنمي كني .((قل هل تربصون بنا الا احدي الحسنيين ))كسي كه در راه دينش كشته شود چه ضرري مي كند ؟....در نتيجه از ديدگاه اسلامي مصالح ديني ومعنوي از مصالح مادي مهمتر است .)) (1)

واصلاً پرواضح است در تعارض ميان زندگي فاني دنيا با آخرت زندگي جاويد هميشگي تقدم دارد .در پاسخ بخش دوم سؤال ، اينكه ملاك تشخيص اين تقدم با كيست،اگر فرض مبني بر عدم انفكاك مصالح اجتماع وشرع بوده كه سؤال از اصل منتفي است . واما اگر سؤال از تعارض دين ودنيا باشدبسته به مورد پيشامد ملاك تشخيص بدست افراد مختلفي است در مسائل فردي اگر حفظ دين وجان به صدمات مالي ممكن باشد ملاك تشخيص خود فرد است ودر مسائل حكومتي ملاك تشخيص متوجه دولتمردان است .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1) سلسله مباحث اسلام ،سياست وحكومت ج3 صفحات 52و51

براي مثال اگر ورود جهانگردان علي رغم منافع مادي لطمه به دين وفرهنگ ملت وارد كند از منافع مادي بايد صرفه نظر كرد واين امر متوجه متوليان امر است .

در مثالي ديگر به تبليغات تلويزيون مي توان اشاره كرد كه در برخي از آنها لطمه به دين وفرهنگ نهفته است مثلاً برنامه هايي كه در آن اشاعه زندگي عياشي ومصرفي مي شودازاموري است كه متوجه متوليان امر است تا سنجش درستي داشته باشند . واز منافع مادي كه در اينحالت در تعارض با مصالح ديني مردم پيش مي آيد صرفه نظركنند .